Proefnotitie: Lingua Franca Estate Chardonnay 2022
Lingua Franca is een modern wijnhuis in de Eola-Amity Hills van Oregon, een streek die wereldwijd
Terroir wijn: rol van de bodem en het klimaat
Inhoud van dit artikel:
Tijdens mijn Wine2Move opleiding stond er een masterclass van Lars Daniëls op planning. Lars is naast editor van het bekende blad Perswijn ook docent op de wijnacademie. Zijn masterclass Wine Flavors gaat over de geur- en smaakvormende factoren vanuit de wijngaard en wijnmakerij. Les 1 stond volledig in het teken van terroir wijn en de wijngaard. In deze blog lees je alles over terroir in wijn als smaakmaker. Geur- en smaakvormende factoren vanuit de wijngaard. Invloed van klimaat, bodem en meer op wijnaroma’s.
Wijnaromas op twee manieren bekijken
Wijnaroma’s kun je op 2 manieren bekijken. Eerder heb ik al de klassieke indeling beschreven. Het gaat dan om de druifeigen, vergistings- en rijpingsaroma’s (primair, secundair, tertiair). Een alternatieve, modernere benadering is kijken naar universele bestanddelen, bijdragende bestanddelen en impactbestanddelen. Druifeigen aroma’s zijn van nature aanwezig in de druif en wordt ook wel een voorloperstof genoemd. Vaak zijn die aroma’s gebonden aan glucose en die aroma’s worden bevrijd (en gaan dus geuren afgeven) tijdens het persen, de inweking met de schillen en de vergisting. Bijdragende bestanddelen zijn stoffen die van zichzelf niet ruikbaar zijn maar wél bouwsteunen zijn van de aroma’s. Impactbestanddelen zijn dominante sterspelers die uiteindelijk de aroma’s in de wijn bepalen.
Terroir als smaakmaker van wijn
Terroir is iets wat er altijd is en altijd een invloed heeft op wijn. Terroir betekent letterlijk bodem maar betekent in de wijnwereld meer dan dat. Het gaat om de combinatie van natuurlijke invloeden op de agrarische productie van druiven. De druivenplanten zijn onderhevig aan klimaat en weersomstandigheden maar staan ook op een specifieke plek (hoogte, helling) aangeplant met een specifieke bodemsamenstelling. Dan is er nog het wijngaardmanagement (wel of niet irrigeren, bemesting, gewasbescherming etc). Uiteindelijk maakt een wijnmaker vervolgens bepaalde keuzes zoals het oogstmoment, de manier van vergisting en opvoeding. Uiteindelijk bepaalt dat mede of terroir wel of niet tot expressie komt in de wijn.
meer leren over wijn
Zin om dieper in het glaasje te duiken?
De online wijncursussen van Hart voor Wijn zijn laagdrempelig en maken leren over wijn leuk. Leer wijn proeven en maak kennis met de wereld vol wijn. Ontdek hoe je wijn kunt combineren bij gerechten zodat jij nog meer kunt genieten van wijn.
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.
Invloed van klimaat op de smaak van wijn
Klimaat is de belangrijkste pijler van terroir omdat het invloed uitoefent op de groeiontwikkeling van de druiven(plant), het aantal zonuren of neerslag dat een plant krijgt. Klimaat bepaalt namelijk waar wijnbouw mogelijk is, en geeft uiteindelijk de grootste duidelijkste verschillen tussen bijvoorbeeld een sauvignon blanc uit de Franse Sancerre of Marlborough Nieuw Zeeland. Zo blijkt uit onderzoek dat het groeiseizoen in deze 2 gebieden nagenoeg gelijk is, maar in Nieuw Zeeland dusdanig veel meer zonuren zijn dat dat nu precies een verklaring is waarom die sauvignon blanc daar zo anders smaakt. De wijnboer streeft natuurlijk naar een ideale afstemming van de druiven op het klimaat. Klimaatverandering speelt dan ook een steeds grotere rol in de wijnbouw en zorgt dat wijnboeren steeds andere keuzes moeten maken en soms zelfs andere druiven gaan laten groeien die nog wél bestemd zijn in het nieuwe klimaat.
De druivenstok doet het in het algemeen goed in een klimaat met warme zomers en zachte winters. Er is namelijk vooral zonlicht en warmte nodig. Bovendien kan een druivenstok slecht tegen nachtvorst. Vooral in het voorjaar is dat een groot risico als de plant al is gaan uitlopen en bloeien. Daarnaast is het in een te koud gebied lastig om druiven überhaupt te laten rijpen. Gebieden dichter bij de evenaar zijn echter ook geen succes, omdat de plant er dan het hele jaar zou blijven groeien. Hoe koeler het klimaat, hoe langer het dus duurt voordat de druiven rijp zijn. Bij wijnbouw in een koel klimaat is dan vaak het risico dat de druiven te veel zuur bevatten en te weinig suikers hebben en daarom geen goed kwaliteitsniveau kan behalen. In warmer klimaat hebben wijnen juist weer het risico dat er te weinig zuren zijn om de wijn fris te houden.
Verschil dag- en nachttemperatuur wijnbouw
Een groot verschil tussen de dag- en nachttemperatuur is daarom erg wenselijk. De warmte van overdag zorgt dan namelijk dat er genoeg tijd is voor suikers en voldoende rijping. In de koele nacht staat de groei even stil waardoor er uiteindelijk een mooie balans tussen voldoende zuur en aromastoffen geleverd kan worden.
Ook de bodem waarom de druivenplanten staan speelt natuurlijk een rol. Iedere serieuze wijnboer besteedt daarom veel aandacht aan de wijngaard. Zonder goede druiven is er immers geen goede wijn te maken. De bodem heeft het terroir doen ontstaan. Het gaat dan echter niet alleen om de samenstelling (bijvoorbeeld klei of leisteen) maar ook om diepte, textuur en structuur van die bodem. Het effect van de bodem op aroma’s en smaken van wijn is echter indirect. De bodem zelf wordt beïnvloed door de geologie, ouderdom, hoogte van de wijngaard etc. De bodem beïnvloed op haar beurt weer de voeding, waterhuishouding, zuurgraf en kalkgehalte voor de druivenstokken. Ook mineraliteit heeft geen directe invloed. Als je een minerale geur in een wijn ruikt is dit namelijk vaak een zwavelverbinding.
Ook de bodem waarom de druivenplanten staan speelt natuurlijk een rol. Iedere serieuze wijnboer besteedt daarom veel aandacht aan de wijngaard. Zonder goede druiven is er immers geen goede wijn te maken. De bodem heeft het terroir doen ontstaan. Het gaat dan echter niet alleen om de samenstelling (bijvoorbeeld klei of leisteen) maar ook om diepte, textuur en structuur van die bodem. Het effect van de bodem op aroma’s en smaken van wijn is echter indirect. De bodem zelf wordt beïnvloed door de geologie, ouderdom, hoogte van de wijngaard etc. De bodem beïnvloed op haar beurt weer de voeding, waterhuishouding, zuurgraf en kalkgehalte voor de druivenstokken. Ook mineraliteit heeft geen directe invloed. Als je een minerale geur in een wijn ruikt is dit namelijk vaak een zwavelverbinding.
Industriele wijnen of terroir wijnen?
Maar wat heeft dat terroir dan te betekenen voor ons als wijnliefhebbers? Als je kijkt naar de commerciële markt van wijn kun je stellen dat er meerdere trends zijn in de wijnwereld. Voor grote doelgroepen is er industriële wijn die inspeelt op algemene smaak. Vaak is dit gericht op wijndrinkers die het de druivensoort het belangrijkst vinden in plaats van de herkomst en dus ‘gewoon’ kunnen kiezen tussen een sauvignon blanc en een chardonnay. Tegenovergesteld van dit is zoals Lars dit noemt terroirwijn. Wijnen waarbij de expressie van de herkomst zo precies mogelijk naar voren moet komen.Vraag jij je wel eens af waar je wijn vandaan komt en welk invloed het terroir op jouw wijn heeft gehad? Een simpele tip om het eens te ontdekken en vergelijken is door bijvoorbeeld een druivenras te nemen en deze vanuit verschillende herkomstgebieden te proeven.
Kirsten van Harten
Ik deel graag mijn enthousiasme en kennis over wijn zodat anderen er wat van kunnen leren. Wie wat van wijn wil weten moet vooral veel proeven. Drinken mag ook. Zolang je er maar van geniet!
meld je aan voor de nieuwsbrief
Omdat je niets meer wilt missen
WIL JE VERDER LEZEN?
Bekijk de andere blogs
Ontdek de Wereld van Bourgogne Wijnen: Geschiedenis, Regio’s en Trends
Bourgogne, een van de meest prestigieuze wijnregio’s ter wereld, staat bekend om zijn verfijnde en complexe
Proefnotitie: Laurent Ponsot Cuvée du Noyer Beaune 1er Cru 2019
Laurent Ponsot is een pionier in de Bourgogne, een naam die internationaal wordt gevierd als een