Etna wijnen: ontdek het terroir van Sicilië’s vulkaanwijnen
Wie voor het eerst over Etna wijnen hoort, denkt misschien meteen aan de imposante vulkaan op
Wat is tawny port en hoe zit het precies met het blenden?
Inhoud van dit artikel:
Stiekem ben ik altijd enorm jaloers op wijnmakers. Druiven laten groeien, persen en laten rijpen en blenden. Ingrijpen wanneer nodig en dat alles voor die ene perfecte wijn. Maar ik weet dat er zoveel meer bij komt kijken, zeker bij port. Want wat is tawny port eigenlijk? Daarom vond ik het ook zo leuk om een ochtend aan de slag te gaan met het blenden van port en dook ik in de kenmerken van tawny port.
De kenmerken van tawny port
Port is een wijn met een hoger alcoholpercentage. De versterkte wijn kent een rijke geschiedenis en een bijzondere vinificatie, meer daarover kun je terug lezen in deze blog over de verschillen van ruby en tawny port. Port wijnen die op houten vaten rijpen krijgen door de oxidatie andere aroma’s. Tawny port ontwikkelt zich gedurende de jaren naar een steeds complexere wijn met andere aroma’s. Ook veranderd de kleur en wordt port met de jaren lichter en neigt de kleur steeds meer naar oranje toe.
Een goed gerijpte tawny port gaat uiteindelijk ruiken naar aroma’s zoals gedroogde vruchten en gebrand hout. De meeste ports zijn een blend uit verschillende jaargangen. Tijdens een workshop ben ik uitgedaagd door Kopke om een 50 jaar oude tawny (oftewel een houtgerijpte) port te blenden.
Waarom wordt een tawny port geblend en hoe zit het met de jaaraanduiding?
Om tot een perfecte balans te komen in een port wijn kan de wijnmaker de port blenden. Zo kan je de complexe houtachtige aroma’s mengen met wat frissere fruit aroma’s voor balans. Hierbij wordt de ´moederport´ met het originele recept gemengd met de nieuwe jaren port die hebben gerijpt. Hiervoor gebruikt de wijnmaker zo´n 20 tot 25 procent van de oude batch.
De wijnen voor een tawny port rijpen op hout. Het jaartal op de fles geeft aan hoeveel jaar de wijn op hout heeft gerijpt. Is de wijn een blend dan staat er de gemiddelde rijpingstijd van de verschillende jaren aan port. En die verschillende jaren voegen allemaal iets anders toe aan de blend. Ze verschillen niet alleen in rijpingstijd maar zo kan ook de oogst van een jaar meer of minder suiker bevatten of verschillen in zuurgraad.
De wijnen voor een tawny port rijpen op hout. Het jaartal op de fles geeft aan hoeveel jaar de wijn op hout heeft gerijpt. Is de wijn een blend dan staat er de gemiddelde rijpingstijd van de verschillende jaren aan port. En die verschillende jaren voegen allemaal iets anders toe aan de blend. Ze verschillen niet alleen in rijpingstijd maar zo kan ook de oogst van een jaar meer of minder suiker bevatten of verschillen in zuurgraad.
Waar moet je rekening mee houden bij het blenden van port?
Bij het blenden van port is het belangrijk dat de verschillende jaren aan port een gebalanceerd geheel vormen. Vaak wil de wijnmaker ook een herkenbare blend maken met ongeveer dezelfde kenmerken als de jaren daarvoor. Om tot een goede blend te komen kent de wijnmaker de jaren aan port in de wijnkelder door en door. De wijnmaker weet hoe ze zich hebben ontwikkeld op het hout en niet onbelangrijk: hoeveel er nog aanwezig is van een jaar. Met deze informatie en door nauwkeurig te proeven kan er een recept gemaakt worden voor een nieuwe blend.
Hoe komt de wijnmaker aan de voorraad port?
Kopke heeft zelf ongeveer 200 hectare waar wijn wordt verbouwd. Hiervan wordt een deel gebruikt voor druiven maar ook gedeeltes voor andere doeleinden (denk aan andere planten voor de biodiversiteit). De Douro, het gebied waar port vandaan komt, is een gefragmenteerd gebied aan wijnmakers. Er zijn veel boeren met eigen land die hun druiven verkopen. Kopke koopt deze druiven over van de boeren, maakt er port van en daarna rijpt de wijn op oude houten vaten. Aangezien de wijn een lange tijd spendeert is het van belang dat het hout al wat smaak is kwijt geraakt. Anders overheersen de hout aroma’s in de port.
Kan jij zelf ook leren om de ideale blends samen te stellen?
We gaan aan de slag. Voor ons staan 5 gevulde en een leeg flesje port. Het doel is om met de 5 flesjes precies de blend van de 50 Year Old Tawny na te maken. Ik begin met het leukste gedeelte: proeven. De port is enorm complex, aroma’s van walnoot, karamel en gedroogd fruit. Je proeft ook duidelijk het hout terug waar deze port 50 jaar op heeft gerust. Alles in balans. Bij de eerste slok ben ik direct verliefd, maar weet ik ook dat dit een hele uitdaging gaat worden. Bij de vijf verschillende flesjes proef ik de verschillende aroma’s verdeeld terug. Ga specifiek te werk en noteer al mijn percentages gebruikte port. Maar een paar blends verder ben ik nog steeds niet in de buurt van de originele blend.
Dus kan je zelf ook leren blenden? Uiteindelijk wel, maar niet in een middag. De verbazing was enorm bij het zien bij de gebruikte percentages van de verschillende jaren. Niet alleen bij mij, maar (gelukkig) ook in de hele zaal. Zoals eerder gezegd moet je de verschillende jaren enorm goed kennen. Om ieder jaar dezelfde blend van dezelfde kwaliteit neer te kunnen zetten moet je gebruik maken van al je zintuigen. Hij moet niet alleen hetzelfde proeven, hij moet er ook hetzelfde uitzien en hetzelfde ruiken. Daar is heel veel kennis er ervaring voor nodig!
Dus kan je zelf ook leren blenden? Uiteindelijk wel, maar niet in een middag. De verbazing was enorm bij het zien bij de gebruikte percentages van de verschillende jaren. Niet alleen bij mij, maar (gelukkig) ook in de hele zaal. Zoals eerder gezegd moet je de verschillende jaren enorm goed kennen. Om ieder jaar dezelfde blend van dezelfde kwaliteit neer te kunnen zetten moet je gebruik maken van al je zintuigen. Hij moet niet alleen hetzelfde proeven, hij moet er ook hetzelfde uitzien en hetzelfde ruiken. Daar is heel veel kennis er ervaring voor nodig!
Jitte van Oijen @Smaakmakende
Wanneer je een goede fles wijn weet te combineren met het perfecte recept dan wordt alles daar nog beter van: de wijn, het gerecht en jouw avond. Op mijn Instagram deel ik recepten die speciaal zijn aangepast op wijnen en leg ik uit waarom dat werkt.
meld je aan voor de nieuwsbrief
Omdat je niets meer wilt missen
WIL JE VERDER LEZEN?
Bekijk de andere blogs
Proefnotitie: Lingua Franca Estate Chardonnay 2022
Lingua Franca is een modern wijnhuis in de Eola-Amity Hills van Oregon, een streek die wereldwijd
Ontdek de Wereld van Bourgogne Wijnen: Geschiedenis, Regio’s en Trends
Bourgogne, een van de meest prestigieuze wijnregio’s ter wereld, staat bekend om zijn verfijnde en complexe