Vorige week maandag bezocht ik de jaarlijkse bordeaux proeverij van het wijnmagazine Perswijn. Wijngebied Bordeaux is een grote én complexe streek in Frankrijk. Bordeaux is klassiek en het meest prestigieuze wijn gebied ter wereld maar wel een gebied wat iedere wijnliefhebber moet leren kennen. In deze blog leg ik meer uit over de achtergrond van Bordeaux, de diverse wijngebieden, regelgeving van de kwaliteit én natuurlijk de UGCB proeverij.
Bordeaux dankt zijn succes aan het terroir
De wijnstreek in West Frankrijk, ligt om de stad Bordeaux en de rivieren Garonne en Dordogne. Die rivieren komen samen in de Gironde. Die rivieren verdelen het gebied in 3 hoofdgebieden. De rechter- en linkeroever en het entre-dex-mers gebied tussen beide rivieren in. De omgeving zelf is alles behalve spectaculair, geen steile hellingen of ruige landschappen. Bordeaux dankt haar succes echter wel aan haar ligging. Aan de Atlantische oceaan die een matigende invloed heeft op de temperatuur. Het wordt er nooit extreem koud maar ook niet heel heet. De bodem is erg arm en bestaat uit kalk, kiezel en klei. Vooral die kiezelhoudende onderlaag is erg belangrijk. Die kan namelijk goed water doorlaten zodat bij veel neerslag de planten niet gaan rotten. Bovendien kunnen de wortels van de druiven hier goed tot de bodem doordringen. Kiezel houdt daarnaast warmte vast, wat erg belangrijk is voor de moeilijk rijpende cabernet sauvignon die hier is aangeplant.
Het terroir van Bordeaux is dus is ideaal voor cabernet sauvignon maar ook voor merlot. Merlot rijpt wat sneller dan cabernet en geeft meer souplesse en rijpe, kruidige smaken. Cabernet sauvignon geeft veel kracht en rood fruit. Toevoegingen in de blends komen soms van cabernet franc of petit verdot. Witte wijnen worden er vooral gemaakt van sauvignon blanc en sémillon. De meeste wijnen worden gemaakt van een assemblage (blend) van meerdere druivenrassen. De samenstelling wisselt veel en hangt af van de oogstresultaten. Oogstproblemen kunnen daarom eventueel gecompenseerd worden met een ander druivenras.
meer leren over wijn
Zin om dieper in het glaasje te duiken?
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.

Kwaliteitsindeling en classificatie in de Bordeaux
Binnen de Bordeaux bestaan er twee indelingen: kwaliteit en classificatie. De kwaliteitsindeling is op basis van appellations en wettelijk vastgelegd. De classificaties zijn ranglijsten die niet wettelijk geregeld zijn maar je wel terug ziet op een etiket. De befaamde Bordeaux wijngebieden kennen dus een strenge regelgeving maar waarborgen daarom een weergaloze kwaliteit.
Ik begin even met de appellations. Bordeaux heeft er 57. Van laag naar hoog als volgt zijn ingedeeld: IGP Atlantique, algemene appellations, district appellations en gemeente appellations. De IGP Atlantique is er pas sinds 2006 en geeft wijnboeren ruimte om wijnen op de markt te brengen die niet aan de strenge eisen voldoen. Zo mogen ze bijvoorbeeld hierbij wél het druivenras vermelden op het etiket. Daarmee kunnen ze beter concurreren met wijnen uit andere gebieden.
De algemene appellation (AOP Bordeaux en AOP Bordeaux Supérieur) omvat ongeveer de helft en kan dus overal uit de streek komen. De kwaliteit is duidelijk lager dan de wijnen van een district- of gemeente, maar ook toegankelijker in prijs en smaak. Voor de supérieur gelden strengere eisen. De circa 40 district appellations (Médoc, Saint-Emilion, Pomerol) etc. verzorgen iets minder dan de helft van de wijn. De gemeente appellations komen alleen voor op de linker oever en zijn dus onderdeel van een district. Binnen Haut-Medoc zijn er bijvoorbeeld 6 gemeentes die recht hebben op een eigen appellation (zoals Margaux, Saint-Julien).

En dan nog de classificaties..
Dan zijn er dus ook nog de classificaties. Die verschillen weer per district. In Médoc zijn er de Grand Cru Classés, onderverdeeld in 5 niveaus. Omdat er ook nog wijnen zijn die daar niet binnen vallen, is er nog de Cru Bourgeois. Andere regio’s in de Bordeaux hebben weer hun eigen classificatie systeem opgezet in Saint-Emilion kunnen ze er helemaal wat van, aangezien zij hun systeem regelmatig veranderen. Het hoogste niveau daar is de Premier Grand Cru Classe A, gevolgd door B, Grand Cru Classé en Grand Cru. En je vindt in Saint-Emilion natuurlijk ook de wettelijke AOP.
Bordeaux linker en rechteroever
Links en recht verschilt enorm van karakter, wat zoals vaak door het terroir komt. De linkeroever is onderverdeeld in de Médoc, Haut-Médoc, Graves en Sauternes. Overal staat merlot het meeste aangeplant. Aan de linkeroever bevat de bodem echter meer kiezel waardoor er ook meer cabernet sauvignon staat. Die stijlen zijn te herkennen aan de zwarte bessen en het rode fruit. Sauternes is een bijzonder district. Hier worden namelijk alleen zoete witte wijnen gemaakt: liquoreuze wijnen. Het zijn botrytis wijnen, gemaakt van druiven die zijn aangetast door de edele rotting. Het zijn edel zoete wijnen van uitzonderlijke kwaliteit.
Aan de rechteroever van de Dordogne liggen de bekende gebieden Saint-Emilion en Pomerol. Gezamenlijk wordt dit gebied Libournais genoemd. Rechts ligt ook Fronsac, Bourg en Blaye, minder bekend maar zeker geen mindere wijnen. Aan de rechteroever zit meer kalk in de boden en speelt merlot de hoofdrol. Cabernet franc is hier vaak de tweede druif. De wijnen zijn aardser en rijper van smaak. Ze zijn wat voller, zachter, minder strak en dus ook gemakkelijker drinkbaar dan de linkeroever.
Het Entre-Deux-Mers gebied ligt dus tussen de Dordogne en Garonne in. De kwaliteit is door haar ligging, lager dan de gebieden uit de linker- en rechter oever. Al verbetert die kwaliteit wel steeds, door hogere plantdichtheid en modernere vinificatietechnieken.


Kirsten van Harten
Ik deel graag mijn enthousiasme en kennis over wijn zodat anderen er wat van kunnen leren. Wie wat van wijn wil weten moet vooral veel proeven. Drinken mag ook. Zolang je er maar van geniet!