Oostenrijk is, net als Nederland misschien, een land waarbij je niet meteen denkt aan wijn. Eerder aan sneeuw en wintersport. Maar dat ze met dit klimaat ook goede, lekkere wijn kunnen maken, is de laatste jaren meer en meer bewezen. Dat dit niet altijd het geval was, zal je snel genoeg duidelijk worden als je verder leest over de ontwikkeling in Wijnland Oostenrijk van antivries naar cool climate topper.
Het schandaal van Wijnland Oostenrijk
In Oostenrijk wordt al héél lang wijn gemaakt, in ieder geval al sinds de Romeinse tijd. In de negentiende eeuw kreeg Oostenrijk, net als vele andere landen in Europa, te maken met de vernietigende druifluis (een beestje die de wortels van de druivenstok aantastte waardoor de plant stierf) waardoor vrijwel alle wijngaarden verwoest werden.Hierna werden andere druivenrassen aangeplant die beter tegen de druifluis bestand waren. De wijnproductie steeg weer en ook in het buitenland was steeds meer vraag naar, vooral goedkope, Oostenrijkse wijn. Echter, in de jaren ‘80 raakte de Oostenrijkse wijn in opspraak, omdat een aantal wijnboeren de wijn bleek aan te zoeten met antivries (ja, echt), waardoor de export van Oostenrijkse wijn bijna volledig stil kwam te liggen.
Het schandaal heeft ervoor gezorgd dat de Oostenrijkse wijnboeren zich sindsdien veel meer zijn gaan richten op kwaliteit dan op kwantiteit, waardoor de Oostenrijkse wijn weer meer in trek kwam. Gelukkig maar, want anders hadden wij misschien nu niet kunnen genieten van de lekkere droge (en zoete!) wijnen die Oostenrijk te bieden heeft.
Strenge wetgeving Oostenrijk herkenbaar gemaakt
Sinds het antivries schandaal, zijn de regels voor het maken van wijn in Oostenrijk behoorlijk aangescherpt. De wetgeving behoort tot de strengste en ingewikkeldste van Europa en lijkt een beetje op die van Duitsland, met verschillende categorieën. Wel hebben de Oostenrijkers het ons makkelijk proberen te maken; wijn die voldoet aan de eisen voor Qualitätsweine, één van de grootste categorieën, heeft allemaal dezelfde afbeelding op de dop/capsule van de fles; de Oostenrijkse rood-witte vlag.
Klimaat en terroir in Oostenrijk
De titel onthult al dat wijnland Oostenrijk een cool climate topper is. Het heeft een koel klimaat, met hele strenge winters en korte zomers. Niet persé ideaal voor wijnbouw. Maar door de druiven te telen op steile hellingen, die zo kunnen profiteren van zoveel mogelijk zonlicht, en het liefst nog aan een oever van een rivier (de Donau) of meer (Neusiedlersee), wat zorgt voor weerkaatsing van het zonlicht, kunnen de druiven toch optimaal rijpen.
De meeste wijngaarden in Oostenrijk vind je in een aantal gebieden in het Oosten van het land; rondom de stad Wenen. Dikke tip voor een stedentrip waarbij je ook wijnhuizen kunt bezoeken! Ook liggen er wijngaarden langs de grenzen met Tsjechië, Slowakije en Hongarije. Het kaartje van Winefolly hierboven laat dat goed zien. De gebieden zijn allemaal behoorlijk verschillend van elkaar in onder andere bodemsoort, maar ook als het gaat om het weer (temperatuur, regenval etc). Dit zorgt ervoor dat elk gebied een unieke wijnstijl heeft.
De druiven; van Grüner Veltliner tot Zweigelt en alles door elkaar!
Wat een trend lijkt te zijn in Oostenrijk, en wat het kopje al een beetje deed vermoeden, is alles door elkaar-wijn, oftewel Gemischter Satz. Niet meer of minder dan een blend van (basis)wijnen van verschillende druivenrassen, of een ratjetoe aan druivenrassen op de wijngaard die samen geplukt en tot wijn gemaakt worden. Soms zelfs zo erg dat de wijnmaker zelf niet eens meer weet wat er uiteindelijk in de fles zit. Wil je dit eens proeven, dan raad ik je bijvoorbeeld de Weisser Schotter van wijnhuis Strehn aan.
meer leren over wijn
Zin om dieper in het glaasje te duiken?
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.
Zoet en geconcentreerd
Ook zoete wijn wordt gemaakt, en dan niet het type zoete wijn die je zelf misschien als beginnende wijndrinker ooit dronk zoals Canei. Wel kwaliteitswijnen die halfdroog tot stroperig zoet kunnen zijn. Een specialiteit van Oostenrijk is Strohwein, een zoete wijn gemaakt van druiven die in de winter op matten van stro liggen te drogen (niet te verwarren met Strohrum!). Op het stro drogen de druiven in en verschrompelen ze bijna tot rozijntjes. Hierdoor daalt het vochtgehalte van de druiven en het suikergehalte (in verhouding tot het sap) stijgt. Er komt uiteindelijk veel minder, maar veel zoeter en geconcentreerd sap uit de druiven, met weelderig zoete (dessert)wijn tot gevolg.
Linda van der Helm
Linda woont in Amsterdam, is gastblogger voor Hart voor Wijn. Zij werkt als sommelier in een wijnbar en heeft dit jaar WSET-3 afgerond. Ze denkt na over Diploma Course en houdt, naast wijn, van reizen. Ze maakt elk jaar een verre reis en/of een wijnreis. Linda houdt ervan om onbekende wijnlanden of -rassen te ontdekken, net als wijnbars door heel Nederland!


